اتریوم
هزینههای گس اتریوم همیشه دردسر بوده. تو این مقاله می‌گیم آیا تو سال ۲۰۲۵ هنوز گرونن یا بالاخره راه‌حلی پیدا شده!
# هزینههای گس اتریوم در ۲۰۲۵: هنوز دردسر داره یا بالاخره درست شده؟ چند روز پیش تو یه کافه داشتم قهوه می‌خوردم و با دوستم گپ می‌زدم. یهو بحث کشید به اتریوم و من گفتم: «باور می‌کنی هنوزم بعضی وقتا گس فی می‌تونه کل کیف پولتو خالی کنه؟» دوستم یه ابروشو بالا برد و گفت: «مگه اتریوم ۲.۰ این مشکلو حل نکرده؟» خب، این همون لحظه‌ای بود که فهمیدم باید یه کم عمیق‌تر برم تو این موضوع. هزینههای گس همیشه مثل یه خار تو پای کاربرای اتریوم بوده. حالا تو سال ۲۰۲۵، واقعاً درست شده یا هنوز داریم با یه هیولای گرون‌قیمت سروکله می‌زنیم؟ بذار برات بگم چی به چیه. ## هزینه گس چیه؟ فکر کن اتریوم مثل یه ماشین قدیمیه که برای حرکت به بنزین نیاز داره. این بنزین همون گسه. هر تراکنش تو شبکه اتریوم—چه بخوای توکن جابه‌جا کنی، چه NFT بزنی یا توی یه پروتکل DeFi کار کنی—یه مقدار گس می‌خواد. گس در اصل کارمزدیه که به ماینرها (یا حالا ولیدیتورها بعد از مرج) می‌دی تا تراکنشتو پردازش کنن. حالا اگه شبکه شلوغ بشه، مثل یه جاده پرترافیک، همه شروع میکنن گس بیشتری پیشنهاد دادن تا تراکنششون زودتر بره. نتیجه؟ هزینه‌ها می‌ره بالا، گاهی انقدر که انگار داری بابت یه سواپ ساده تو یونی‌سواپ یه ماشین نو می‌دی! ## چرا گس برای اتریوم مهمه؟ خب، حالا شاید بگی: «یه کم کارمزد که چیزی نیست، مگه نه؟» اوه، نه! گس فی می‌تونه کل تجربه کار با اتریوم رو خراب کنه. فکر کن بخوای یه تراکنش ۲۰ دلاری تو یه پروتکل DeFi انجام بدی، ولی گس فی ۵۰ دلار بشه! کی همچین چیزیو تحمل می‌کنه؟ تو سال‌های قبل، مثل ۲۰۲۱، گس فی بعضی وقتا به ۲۰۰ دلار هم می‌رسید. این برای کاربرای معمولی مثل من و تو یه کابوسه، ولی برای پروژه‌های DeFi و NFT هم یه مانع بزرگه. اگه گس فی درست نشه، اتریوم ممکنه کاربراشو به شبکه‌های رقیب مثل سولانا یا پلیگان از دست بده. حالا سوال اینه: تو ۲۰۲۵ بالاخره این مشکل حل شده؟ ## چطور می‌تونی گس رو رصد کنی؟ برای اینکه بدونی گس فی تو چه حاله، باید یه کم کارآگاه بازی کنی. خوشبختانه، یه سری ابزار باحال داری: - Etherscan Gas Tracker: این سایت مثل یه سرعت‌سنج برای گس عمل می‌کنه. نشون می‌ده الان گس برای تراکنش‌های مختلف چقدره. - Dune Analytics: اگه بخوای داده‌های پیشرفته‌تر مثل میانگین گس فی تو یه بازه زمانی ببینی، این عالیه. - L2Fees: برای مقایسه گس فی تو لایه دوم (مثل Optimism یا Arbitrum) با لایه اصلی، این سایت معرکه‌ست. یه نکته: گس فی خیلی به شلوغی شبکه بستگی داره. مثلاً اگه یه NFT کالکشن داغ مثل Bored Apes لانچ بشه، گس می‌ره فضا! پس بهتره تراکنشاتو تو ساعات خلوت (مثل صبح زود به وقت UTC) انجام بدی. ## یه مثال واقعی از گذشته بذار یه داستان بگم. سال ۲۰۲۱، اوج جنون NFT بود. یه روز خواستم یه توکن ساده تو یونی‌سواپ سواپ کنم. باز کردم ببینم گس چقدره—باور می‌کنی ۱۵۰ دلار؟ دیوونه‌کننده بود! همون موقع، اتریوم داشت به سمت مرج (Ethereum 2.0) حرکت می‌کرد، ولی هنوز گس فی‌ها وحشی بودن. بعد از مرج تو ۲۰۲۲ و آپدیت‌هایی مثل EIP-1559، یه کم اوضاع بهتر شد. مثلاً میانگین گس فی از ۱۰۰ گِوِی (Gwei) به ۲۰-۳۰ گِوِی رسید. حالا تو ۲۰۲۵، با آپدیتهای جدید مثل EIP-4844 (پروتوشاردینگ)، گس فی‌ها حتی تو زمان شلوغی به ندرت از ۱۰ گِوِی می‌گذره. ولی هنوز وقتی یه پروژه داغ میاد، ممکنه یهو گس بپره بالا. ## چطور از این دانش استفاده کنی؟ خب، حالا که فهمیدی گس چیه و چرا مهمه، چطور می‌تونی باهاش کنار بیای؟ چندتا ترفند باحال بهت می‌گم: - لایه دوم رو امتحان کن: شبکه‌هایی مثل Arbitrum یا Optimism گس فی رو به شدت کم کردن. مثلاً یه سواپ تو یونی‌سواپ روی Arbitrum ممکنه فقط ۱ دلار خرج برداره. - زمان‌بندی درست: تراکنشاتو تو ساعات کم‌ترافیک شبکه انجام بده. معمولاً آخر هفته‌ها یا صبح زود به وقت جهانی بهتره. - گس رو دستی تنظیم کن: تو والت‌هایی مثل متامسک، می‌تونی گس فی رو دستی ست کنی. اگه عجله نداری، یه مقدار پایین‌تر بذار و صبر کن. یه چیز دیگه: اگه تریدر هستی، گس فی می‌تونه رو سودت تاثیر بذاره. مثلاً اگه داری آربیتراژ می‌کنی، گس بالا می‌تونه کل سودتو بخوره. پس همیشه قبل از ترید، گس رو چک کن. راستی، یه لحظه فکر کن—اگه اتریوم واقعاً گس رو درست کنه، فکر می‌کنی DeFi چقدر می‌تونه منفجر بشه؟ ## جمع‌بندی هزینههای گس اتریوم همیشه مثل یه سرعت‌گیر تو جاده بلاکچین بوده. ولی تو سال ۲۰۲۵، با آپدیت‌هایی مثل EIP-4844 و رشد لایه دوم، انگار داره کم‌کم درست میشه. هنوزم بعضی وقتا ممکنه گرون بشه، ولی دیگه اون کابوس ۲۰۰ دلاری نیست. من خودم هر وقت گس فی پایین میاد، حس می‌کنم دارم تو یه جاده خلوت با یه ماشین تند و تیز رانندگی می‌کنم. تو چی فکر می‌کنی؟ آماده‌ای این دانش رو ببری تو تریدات؟ بیا تحلیل‌های روزانه اتریوم ما رو تو Bitmorpho چک کن!