اتریوم
بازاستکینگ اتریوم سودهای جذابی دارد، اما ریسکهای بزرگی هم همراهشه. این مقاله خطراتش رو بررسی می‌کنه.
# ریسکهای بازاستکینگ اتریوم: هر سرمایه‌گذار باید بداند همین چند روز پیش داشتم تو یه کافه دنج قهوه می‌خوردم و به این فکر می‌کردم که چرا اینقدر همه تو دنیای کریپتو از بازاستکینگ اتریوم حرف می‌زنن؟ انگار یه دفعه همه دارن درباره سودهای کلان و پروتکل‌هایی مثل EigenLayer زمزمه می‌کنن. ولی یه لحظه به خودم گفتم: صبر کن، این همه هیجان برای چیه؟ مگه قراره چی بشه؟ بعد شروع کردم به تحقیق، و وای، انگار در یه جعبه پر از ریسکهای پنهان رو باز کردم! بازاستکینگ مثل اینه که بخوای قهوه‌ساز قدیمی‌ات رو اورکلاک کنی تا اسپرسوی قوی‌تر بده—می‌تونه معجزه کنه، ولی اگه حواست نباشه، ممکنه کل دستگاه منفجر شه. تو این مقاله قراره با هم این ریسک‌ها رو زیر ذره‌بین بذاریم و ببینیم چطور می‌تونی بدون سوختن سرمایه‌ات، از این موج جدید استفاده کنی. ## بازاستکینگ چیه اصلاً؟ خب، بازاستکینگ یه جورایی مثل اینه که بخوای یه ماشین رو با یه باک بنزین دوبار راه بندازی. تو اتریوم، وقتی ETHهات رو استیک می‌کنی (مثلاً تو شبکه PoS اتریوم)، می‌تونی از همون ETHهای قفلشده دوباره استفاده کنی تا تو پروتکلهای دیفای سود بیشتری بگیری. مثلاً، پروتکل‌هایی مثل EigenLayer بهت اجازه می‌دن ETH استیک‌شده‌ات رو برای تأمین امنیت شبکه‌های دیگه به کار ببری و پاداش اضافی بگیری. انگار که قهوه‌ات رو دوبار دم کنی تا کافئین بیشتری داشته باشه. جذاب به نظر می‌رسه، نه؟ ولی صبر کن، این فقط یه طرف ماجراست. ## چرا این موضوع برای اتریوم مهمه؟ بازاستکینگ می‌تونه بازی رو برای اتریوم عوض کنه. چرا؟ چون باعث می‌شه سرمایه‌های قفلشده تو استیکینگ دوباره به کار بیفتن و نقدینگی بیشتری به اکوسیستم دیفای تزریق بشه. این یعنی پروتکلهای بیشتری می‌تونن از امنیت اتریوم استفاده کنن، بدون اینکه نیاز باشه از صفر شروع کنن. مثلاً، یه بلاکچین جدید می‌تونه از ETH استیکشده برای اعتبارسنجی استفاده کنه و هزینه‌هاشو کم کنه. اما این وسط یه مشکل بزرگ هست: ریسک. اگه یه پروتکل هک بشه یا یه قرارداد هوشمند باگ داشته باشه، ممکنه ETHهات غیبشون بزنه. مثل اینه که بخوای قهوه‌سازت رو هک کنی تا سریع‌تر کار کنه، ولی یهو کل آشپزخونه آتیش بگیره. ## چطور می‌تونی این ریسک‌ها رو رصد کنی؟ حالا که یه کم ترسیدی (یا شاید هیجان‌زده شدی)، چطور می‌تونی بفهمی کجا داری پا می‌ذاری؟ اول، باید پروتکلهای بازاستکینگ رو زیر نظر بگیری. سایت‌هایی مثل DefiLlama بهت نشون می‌دن چه پروتکل‌هایی چه مقدار TVL (ارزش کل قفلشده) دارن. اگه یه پروتکل TVL بالایی داره، معمولاً یعنی جامعه بهش اعتماد داره—ولی نه همیشه! بعد، قراردادهای هوشمند رو چک کن. ابزارهایی مثل Etherscan بهت اجازه می‌دن کد قراردادها رو ببینی و بفهمی آیا حسابرسی شدن یا نه. ضمناً، تو X یا ردیت می‌تونی بحث‌های داغ درباره پروتکلهای جدید پیدا کنی. فقط مراقب باش تو تله‌های هایپ نیفتی—بعضی‌ها فقط برای پامپ و دامپ تبلیغ می‌کنن. ## یه مثال واقعی از دنیای کریپتو یادتونه سال 2022 که دیفای پر از پروژه‌های عجیب و غریب بود؟ یه سری پروتکلهای دیفای قول سودهای نجومی می‌دادن، ولی خیلی‌هاشون هک شدن یا یهو غیبشون زد. حالا بازاستکینگ یه کم پیچیده‌تره، ولی ریسک‌هاش شبیه همونه. مثلاً، فرض کن یه پروتکل بازاستکینگ مثل EigenLayer یه باگ تو قرارداد هوشمندش پیدا بشه. تو سال 2023، چندتا هک دیفای دیدیم که میلیون‌ها دلار غیبشون زد—مثل هک Multichain که 130 میلیون دلار دود شد. حالا اگه ETH استیک‌شده‌ات تو همچین پروتکلی باشه، ممکنه به همین راحتی نابود شه. مثل اینه که بخوای قهوه‌سازت رو تعمیر کنی، ولی به جاش کل دستگاه رو خراب کنی. اینجاست که باید حسابی حواست رو جمع کنی. ## چطور از این دانش استفاده کنی؟ خب، حالا که می‌دونی بازاستکینگ چه ریسکهایی داره، چطور می‌تونی هوشمندانه عمل کنی؟ اول، هیچ‌وقت کل سرمایه‌ات رو تو یه پروتکل بازاستکینگ نذار—مثل اینه که همه پولت رو تو یه سهام بذاری. یه کم تنوع بده. دوم، فقط سراغ پروتکل‌هایی برو که حسابی حسابرسی شدن و تیم معتبری دارن. سوم، همیشه یه گوشه چشمت به بازار باشه. اگه قیمت ETH یهو افت کنه، سودهای بازاستکینگت ممکنه به دردسرش نیارزه. می‌تونی از ابزارهایی مثل CoinGecko برای رصد قیمت‌ها و DefiLlama برای چک کردن TVL استفاده کنی. ضمناً، اگه تازه‌کار نیستی، یه کیف‌پول مثل MetaMask راه بنداز و خودت یه پروتکل بازاستکینگ رو تست کن—ولی با مقدار کم! انگار که بخوای یه قهوه جدید رو امتحان کنی، اول یه جرعه کوچیک می‌نوشی. بازاستکینگ اتریوم مثل یه قهوه دوبل اسپرسوی قویه—می‌تونه حسابی سرحالت کنه، ولی اگه زیاده‌روی کنی، ممکنه قلبت وایسه! من که حسابی محتاط شدم، ولی هنوز یه کم وسوسه‌ام می‌کنه که امتحانش کنم. تو چی فکر می‌کنی؟ می‌خوای این دانش رو به تریدهای واقعی تبدیل کنی؟ تحلیل‌های روزانه اتریوم ما رو تو Bitmorpho چک کن!