اتریوم
رولآپهای اتریوم تراکنشها را ارزان‌تر میکنند، اما آیا ارزش اتریوم را می‌دزدند؟
# اقتصاد رولآپهای اتریوم: آیا L2ها همه ارزش را می‌گیرند؟ چند روز پیش داشتم تو یه کافه دنج قهوه می‌خوردم و تو فکر اتریوم بودم. یهو انگار یکی لامپو روشن کرد تو سرم: رولآپهای لایه دوم دارن اتریوم رو زیر و رو می‌کنن! به دوستم که کنارم بود گفتم: «فکر کن، اتریوم مثل یه ماشین قدیمیه که حالا داره یه موتور توربو می‌ذارن روش!» نگام کرد و گفت: «خب، این یعنی چی برای اتریوم؟ قراره ارزشش غیبش بزنه؟» راستش، خودمم اولش مطمئن نبودم، ولی وقتی غرق داده‌ها شدم، انگار یه نقشه گنج پیدا کردم. بذارید این کشف جدیدمو باهاتون به اشتراک بذم، چون این داستان رولآپها یه جورایی هم هیجان‌انگیزه، هم یه کم نگران‌کننده. ## این تغییر سبز چیه؟ رولآپها مثل یه میانبر باحال برای اتریومن. اتریوم همیشه به خاطر گس فی‌های گرونش غر می‌شنید—مثل اینه که بخوای برای یه قهوه ساده صد تومن پیاده شی! رولآپهای لایه دوم (L2) مثل Optimism و Arbitrum تراکنشها رو خارج از بلاکچین اصلی پردازش می‌کنن، بعد فقط یه خلاصه می‌فرستن به اتریوم. نتیجه؟ تراکنش‌های سریع‌تر و ارزون‌تر. فکر کن انگار اتریوم یه کافی‌شاپ شلوغه که حالا یه دستگاه قهوه‌ساز جدید گرفته و صفش کوتاه‌تر شده. اما یه سوال: اگه L2ها اینقدر خوبن، آیا قراره کل ارزش اتریوم رو بدزدن؟ ## چرا برای اتریوم مهمه؟ این موضوع یه شمشیر دو لبه‌ست. از یه طرف، رولآپها اتریوم رو برای DeFi، NFTها و کاربرهای معمولی جذاب‌تر می‌کنن. کارمزدهای پایین‌تر یعنی آدمای بیشتری می‌تونن ازش استفاده کنن. مثلاً، تو سال 2024، ارزش قفلشده (TVL) تو L2ها تقریباً دو برابر شد! این یعنی پذیرش بیشتر و شبکه شلوغ‌تر. اما از طرف دیگه، اگه L2ها خیلی قوی بشن، ممکنه توکنهای خودشون—مثل OP یا ARB—بیشتر از ETH جلب توجه کنن. انگار اتریوم یه گروه موسیقی راک باشه، ولی حالا نوازنده‌های سولو دارن بیشتر می‌درخشن. این برای هولدرهای ETH خوبه یا بد؟ سخت بگم. ## چطور می‌تونم این روند رو ردیابی کنم؟ خب، حالا که کنجکاو شدی، چطور می‌تونی این داستان رو دنبال کنی؟ برو سراغ ابزارهایی مثل L2Beat—یه جورایی مثل داشبورد ماشینته که همه‌چیزو نشون می‌ده، از TVL گرفته تا تعداد تراکنشها. Dune Analytics هم باحاله برای دیدن دادههای دقیق‌تر، مثلاً رشد کاربرهای فعال تو Optimism. یه نکته: تو سال 2024، تعداد تراکنش‌های L2 حدود 70 درصد رشد کرد! اگه بخوای یه کم حرفه‌ای‌تر بشی، RSI توکنهای L2 رو هم چک کن تا ببینی بازار داره زیادی داغ می‌شه یا نه. فقط یادت باشه، این داده‌ها مثل پیش‌بینی هواشناسیه—بعضی وقتا درستن، بعضی وقتا نه. ## یه مثال واقعی یادتون میاد سال 2022 که کارمزدهای اتریوم سر به فلک کشیده بود؟ یه تراکنش ساده تو Uniswap گاهی 100 دلار هزینه داشت! بعد Arbitrum اومد و انگار یه نسیم خنک تو تابستون وزید. کاربرهای DeFi شروع کردن به مهاجرت به Arbitrum چون تراکنشها ارزون‌تر بود—مثلاً یه سواپ تو Uniswap رو Arbitrum می‌تونستی با یه دلار انجام بدی! گزارش‌ها نشون دادن که TVL تو Arbitrum تو چند ماه چند برابر شد. این نشون می‌ده L2ها دارن یه بخش بزرگ از اکوسیستم اتریوم رو می‌چرخونن، ولی سوال اینه: این برای ETH خوبه یا برای توکنهای L2؟ ## چطور ازش استفاده کنم؟ حالا که ماجرا رو گرفتی، چطور می‌تونی ازش سود ببری؟ اگه تریدر هستی، رشد L2ها رو دنبال کن. اگه یه L2 مثل Optimism یه آپدیت بزرگ بده یا یه پروژه DeFi معروف روش مستقر بشه، توکنش ممکنه پامپ کنه. برای هولدرهای ETH، نگران نباشید—رولآپها اتریوم رو قوی‌تر می‌کنن، ولی شاید بهتر باشه یه کم تنوع بدی و توکنهای L2 رو هم تو رادار داشته باشی. یه حرکت باحال؟ می‌تونی خودت با یه L2 مثل Arbitrum کار کنی—مثل اینه که خودت قهوه‌ساز جدید کافه رو تست کنی. فقط یادت باشه، بازار کریپتو مثل یه ماشین قدیمیه—بعضی وقتا گاز می‌ده، بعضی وقتا خاموش می‌شه، پس همیشه ریسکتو مدیریت کن. ## حرف آخر رولآپها دارن اتریوم رو به یه غول مقیاس‌پذیر تبدیل می‌کنن، ولی این که آیا L2ها قراره کل ارزش رو قورت بدن یا نه، یه معمای باحاله. من خودم یه کم هیجان‌زده‌م، یه کمم نگران. تو چی فکر میکنی؟ آماده‌ای این دانش رو به ترید تبدیل کنی؟ یه سر به تحلیل‌های روزانه اتریوم ما تو Bitmorpho بزن و ببین چطور می‌تونی از این موج سواری کنی!