اتریوم
بررسی رقابت اتریوم و لایه دوم: آیا L2ها زنجیره اصلی را نابود می‌کنند یا قویتر؟
# اتریوم در برابر لایه دوم: مرگ زنجیره اصلی یا تقویت آن؟ چند روز پیش داشتم با یه فنجون قهوه تو کافه مورد علاقم نشسته بودم و به این فکر می‌کردم که اتریوم چطور هنوز پادشاه دیفایه. ولی یه لحظه به خودم گفتم، صبر کن، این لایه دوم‌ها (L2ها) دارن همه‌چیز رو تغییر می‌دن! انگار اتریوم یه ماشین قدیمیه که یه موتور توربو روش گذاشتن. حالا سوال اینه: آیا این L2ها قراره زنجیره اصلی اتریوم رو از دور خارج کنن یا باعث میشن قویتر بشه؟ این موضوع منو انقدر هیجان‌زده کرد که باید باهاتون گپ بزنم. بیاین بشینیم و یه کم درباره این ماجرا حرف بزنیم. ## لایه دوم چیه؟ خب، اتریوم یه بلاکچین خفنه، ولی یه مشکل داره: شلوغه و گرونه! مثل یه کافی‌شاپ شلوغ که برای یه قهوه باید کلی صبر کنی و پول بدی. اینجا لایه دوم وارد می‌شه. L2ها مثل یه دستگاه قهوه‌ساز اضافه‌ان که تو خونه داری—تراکنشها رو سریعتر و ارزونتر می‌کنن، ولی هنوز به شبکه اصلی اتریوم وصلن. پروژه‌هایی مثل آربیتروم، اپتیمیزم یا پلیگان کارای سنگین رو از زنجیره اصلی برمی‌دارن و با یه چیزایی مثل رول‌آپ‌ها (rollups) همه‌چیز رو جمع‌وجور می‌کنن. نتیجه؟ هزینههای گس پایین‌تر و سرعت بالاتر. کی بدش میاد؟ ## چرا این موضوع برای اتریوم مهمه؟ حالا چرا باید به L2ها اهمیت بدیم؟ چون اتریوم بدون اونا مثل یه ماشین بدون بنزینه—کند و گرون. شبکه اصلی اتریوم برای دیفای و NFTها عالیه، ولی وقتی تعداد کاربرا زیاد می‌شه، هزینه گس می‌ره بالا و همه غر می‌زنن. L2ها این مشکل رو حل می‌کنن. مثل اینه که یه جاده فرعی بسازی تا ترافیک اتوبان کمتر بشه. اگه L2ها بتونن مقیاسپذیری اتریوم رو بهتر کنن، زنجیره اصلی میتونه تمرکز کنه روی امنیت و غیرمتمرکز بودن. ولی یه لحظه صبر کن—اگه همه برن سراغ L2ها، زنجیره اصلی دیگه به چه دردی می‌خوره؟ اینجاست که بحث داغ می‌شه. ## چطور این روند رو رصد کنیم؟ خب، حالا چطور می‌تونیم بفهمیم L2ها دارن چی کار می‌کنن؟ چند تا ابزار باحال هست. مثلاً L2Beat یه نمای کلی از فعالیت لایه دوم‌ها مثل حجم تراکنشها و ارزش قفل‌شده (TVL) نشون می‌ده. Dune Analytics هم برای غواصی تو دادههای بلاکچین عالیه—مثل اینه که یه میکروسکوپ برای شبکه داشته باشی. می‌تونی تعداد کاربرای فعال یا رشد دیفای تو L2ها رو چک کنی. یه وقتایی هم توییت‌های توسعه‌دهنده‌های پروژههای L2 رو بخون، گاهی یه چیزی می‌گن که انگار لامپ روشن می‌شه تو سرت! فقط حواست باشه، همه‌چیز رو با یه کم شک نگاه کن، چون کریپتو پر از هایپه. ## یه مثال واقعی بذار یه داستان واقعی برات تعریف کنم. سال ۲۰۲۱، وقتی هزینه گس تو اتریوم دیوونه‌وار بالا رفت، پروژههای لایه دوم مثل آربیتروم و اپتیمیزم شروع کردن به درخشیدن. مثلاً آربیتروم تو چند ماه TVLش از صفر رسید به چند میلیارد دلار! چرا؟ چون کاربرا از گس ۱۰۰ دلاری برای یه سواپ ساده تو یونی‌سواپ خسته شده بودن. L2ها اومدن و گفتن، «هی، بیا اینجا همون کارو با یه دلار بکن!» حالا اتریوم هنوز مرکز دیفایه، ولی L2ها دارن حجم عظیمی از تراکنشها رو می‌گیرن. این نشون می‌ده زنجیره اصلی و L2ها می‌تونن باهم کار کنن، مثل یه تیم. ولی اگه L2ها خیلی قوی بشن، ممکنه یه روزی اتریوم فقط بشه یه پایگاه داده گرون‌قیمت! ## چطور از این موضوع استفاده کنیم؟ خب، حالا چی کار کنیم؟ اول، اتریوم هنوز پادشاهه، پس هولد کردن یه مقدار ETH ایده بدی نیست. مثل اینه که یه قهوه خوب تو خونه داشته باشی. ولی یه کم هم تو پروژههای L2 مثل آربیتروم یا پلیگان سرمایهگذاری کن—اینا مثل قهوه‌سازای جدیدن که دارن بازارو می‌گیرن. یه استراتژی باحال اینه که تو دیفای L2ها بچرخی، مثلاً تو پروتکل‌های وام‌دهی یا ییلد فارمینگ. فقط حواست باشه، کریپتو مثل یه ماشین قدیمیه—یهو ممکنه خراب شه. اخبار آپدیت‌های اتریوم مثل شاردینگ یا رشد L2ها رو دنبال کن. اگه حس می‌کنی L2ها دارن غالب میشن، شاید بهتره پرتفویت رو متنوع کنی. راستی، بعضی وقتا دلم می‌خواد فقط بشینم نمودارای اتریوم رو نگاه کنم و خیالبافی کنم. تو هم اینجوری می‌شی؟ نه؟ خب، من یه کم nerdم! ## حرف آخر خلاصه، L2ها انگار یه شات اسپرسو به اتریوم زدن—قوی‌ترش کردن، نه اینکه بخوان نابودش کنن. اتریوم با L2ها میتونه مقیاس‌پذیرتر بشه و دیفای رو به جاهای جدید ببره. فقط باید حواست به جاده باشه، چون کریپتو پر از پیچ و خمه. می‌خوای از این داستان سر در بیاری و معامله‌های باحال بکنی؟ تحلیل‌های روزانه اتریوم ما رو تو Bitmorpho چک کن!