اتریوم
ریاستیکینگ اتریوم چیه؟ چطور میتونه سود استیکرها رو بیشتر کنه؟
# ریاستیکینگ اتریوم: چرا برای استیکرها مهمه؟ دیروز داشتم قهوه‌م رو می‌خوردم و تو فکر بودم که یهو یه چیزی تو سرم کلیک کرد: «صبر کن ببینم، این ریاستیکینگ اتریوم که همه دارن دربارش حرف می‌زنن چیه؟» انگار یه لامپ روشن شد! دیفای و استیکینگ اتریوم دارن مثل یه ماشین مسابقه‌ای تند و تند پیش می‌رن، و حالا این ریاستیکینگ انگار یه توربوشارژر جدیده که میتونه سود استیکرها رو حسابی بترکونه. نمی‌دونم چرا انقدر هیجان‌زده‌م، ولی حس می‌کنم باید اینو باهاتون به اشتراک بذارم، مثل یه گپ دوستانه تو کافه. آماده‌اید غرق این موضوع بشیم؟ ## این موج سبز چیه؟ ریاستیکینگ یه جورایی مثل اینه که قهوه‌ت رو درست کردی، ولی به‌جای اینکه فقط بنوشیش، دوباره می‌ریزی تو دستگاه که یه شات اسپرسوی قوی‌تر بگیری. تو دنیای اتریوم، وقتی ETH خودت رو استیک می‌کنی (مثلاً تو Lido یا Rocket Pool)، سود می‌گیری. حالا ریاستیکینگ می‌گه: «چرا این سود رو دوباره استیک نکنی؟» این کار سودت رو چند برابر می‌کنه، چون داری از سودهای قبلیت هم سود می‌گیری. پروتکلهایی مثل EigenLayer دارن این امکان رو می‌دن که استیکرها ETH خودشون یا حتی توکن‌های مشتق‌شده (مثل stETH) رو دوباره تو شبکه‌های دیگه یا خدمات امنیتی استیک کنن. یه کم پیچیده‌ست، ولی مثل اینه که ماشینت رو تعمیر کردی و حالا می‌تونی باهاش تاکسی‌رانی هم بکنی! ## چرا برای استیکرها مهمه؟ خب، اتریوم پادشاه دیفایه، و استیکینگ هم که بعد از مرج (The Merge) حسابی داغ شده. حالا ریاستیکینگ داره بازی رو عوض می‌کنه. چرا؟ چون بهت اجازه میده سودت رو به‌جای اینکه بذاری تو جیب، دوباره بندازی تو چرخه و سود روی سود بسازی. مثلاً، فرض کن ETH تو تو Lido استیک کردی و stETH گرفتی. حالا می‌تونی این stETH رو تو EigenLayer بذاری تا به شبکه‌های لایه دوم یا خدمات امنیتی کمک کنه و سود اضافی بگیری. این مثل اینه که قهوه‌سازت نه‌تنها قهوه درست کنه، بلکه یه کیک هم کنارش بپزه! البته ریسک هم داره – اگه دستگاهت خراب شه، ممکنه کل قهوه‌ت بریزه. قراردادهای هوشمند گاهی باگ دارن، و بازار هم که همیشه یه کم دیوونه‌ست. ## چطور می‌تونی اینو رصد کنی؟ حالا که بحث جذاب شد، چطور می‌تونی بفهمی ریاستیکینگ داره چی کار می‌کنه؟ چندتا ابزار باحال هستن. Lido و Rocket Pool داشبوردهای خوبی دارن که نشون می‌دن چه مقدار ETH استیک شده. EigenLayer هم که داره حسابی سر و صدا می‌کنه، دادههای مربوط به ریاستیکینگ رو نشون میده. اگه می‌خوای عمیق‌تر بری، گلسنود (Glassnode) دادههای آن‌چین رو بهت میده – مثلاً اینکه چه مقدار stETH داره تو پروتکل‌های دیگه استفاده میشه. کوین‌متریک (Coin Metrics) هم برای تحلیل‌های کلان خوبه. یه وقتایی این داده‌ها مثل نقشه گنجه – باید یه کم زوم کنی تا ببینی گنج کجاست. یه بار انقدر غرق دادههای گلسنود شدم که یادم رفت ناهار بخورم. شما هم از این کارا می‌کنید؟ ## یه مثال واقعی از دنیای کریپتو بیاید یه کم به عقب برگردیم. سال 2023 بود که EigenLayer شروع کرد به سروصدا کردن. یه عده ETH خودشون رو تو Lido استیک کردن و stETH گرفتن. بعد، به‌جای اینکه stETH رو نگه دارن، انداختنش تو EigenLayer تا به شبکه‌های لایه دوم مثل Arbitrum کمک کنه. نتیجه؟ سود سالانه‌شون از 4-5 درصد معمولی به 8-10 درصد رسید، چون داشتن از دو لایه سود می‌گرفتن. البته یه سری هم بودن که زیادی طمع کردن و تو پروتکل‌های پرریسک رفت، و یه کم سوختن – مثل وقتی زیادی گاز می‌دی و ماشینت چپ می‌کنه. این نشون داد که ریاستیکینگ میتونه سودآور باشه، ولی باید حواست جمع باشه. ## چطور ازش استفاده کنی؟ خب، حالا که فهمیدی ریاستیکینگ چه پتانسیلی داره، چطور می‌تونی خودت وارد بازی شی؟ اول یه کیف‌پول مثل متامسک راه بنداز. بعد، ETH خودت رو تو یه پروتکل استیکینگ مثل Lido یا Rocket Pool بنداز تا توکن مشتق‌شده (مثل stETH) بگیری. حالا می‌تونی این توکن رو تو EigenLayer یا پروتکل‌های مشابه ری‌استیک کنی. مثلاً، می‌تونی stETH رو تو یه شبکه لایه دوم استیک کنی تا سود اضافی بگیری. ولی حواست باشه – این کار مثل درست کردن قهوه تو یه دستگاه پیچیده‌ست. اگه تنظیماتش رو اشتباه کنی، ممکنه قهوه‌ت تلخ شه. همیشه ریسک‌های قراردادهای هوشمند و ضررهای احتمالی بازار رو چک کن. اگه تازه‌کار باشی، بد نیست با یه رفیق کریپتویی مشورت کنی. ## یه گپ دوستانه برای جمع‌بندی ریاستیکینگ مثل یه شات اضافی اسپرسو تو قهوه روزانه‌ته – یه کم هیجان به استیکینگ معمولی اضافه می‌کنه. من خودم یه کم شک دارم که این روند بتونه بدون ریسک بمونه، ولی پتانسیلش برای استیکرها غیرقابل انکاره. تو چی فکر می‌کنی؟ آماده‌ای ETH خودت رو بندازی تو این بازی؟ اگه می‌خوای این دانش رو به معامله‌های واقعی تبدیل کنی، یه سر به تحلیل‌های روزانه بیت‌کوین ما تو Bitmorpho بزن!